🕒 Leestijd: ongeveer 6 minuten

Haïke werd 50 en had één droom. Het Kanaal overzwemmen

Sommigen kiezen voor een elektrische fiets, anderen voor een verwenweekendje met vriendinnen. Haïke De Vlieger uit Grimbergen wilde niks van dat toen ze 50 werd. Zij besloot haar halve eeuw te vieren door Het Kanaal over te zwemmen. “Iedereen zei: ‘waarom in godsnaam wil je dat doen?’ Terwijl ik vooral dacht: waarom niet?’"

Tweewekelijkse afspraak met de zee

“Hoera, de strandcabine staat er nog!” Haïke stapt met een grote glimlach het strand op. Het is zondag en ze is afgezakt naar haar geboortedorp Oostende voor haar tweewekelijkse afspraak met de zee. En met de Zwammers, een groepje enthousiaste vrouwen dat zich al volop aan het omkleden is om zo meteen de woeste golven in te duiken, net als elk weekend. “We hebben geluk dat mijn strandcabine nog niet is weggehaald door de stadsdiensten”, zegt Zwammer Sofie Defever (46). “Zo kunnen we ons beschut omkleden. Het zal een van de laatste weken zijn, nu de herfst is begonnen.”

"Wanneer de cabine binnenkort weggehaald is, kleden we ons gewoon om op het strand.”

Niet dat dat echt een obstakel vormt. Geen strandcabine = geen probleem. “Dan kleden we ons gewoon om op het strand. We dragen een paar lagen gemakkelijke kleding boven ons badpak”, zegt Haïke. “En dan tijdens het zwemmen maar hopen dat onze kleren niet gestolen worden”, lacht Karen Vlerick (49).

Wie is Haïke De Vlieger?

50 jaar

-

Woont in Grimbergen

-

Afkomstig van Oostende

-

Werkt als kinderpsychiater

-

Houdt van zwammen (zwemmen en babbelen tegelijk), zumba, ijsberen, padel, dogtrailen, chi kung en thaiboks

-

Heeft drie kinderen: Sepke (23), Ward (22) en Flor (19)

-

Is vrijwilliger bij zorgboerderij Huppeldepup in Grimbergen, waarvoor ze met haar Kanaaltocht geld inzamelde

Dankbaar voor een kwallenbeet

“Ik sta hier weer als enige te beven”, zegt Haïke. “Da’s toch ongelofelijk. Jullie hebben daar geen last van!” “En dat voor de enige Kanaalzwemmer van ons groepje”, zegt Patricia Steenacker (50). “Niet dat wij het niet zouden kunnen natuurlijk, wij willen het gewoon niet.” Bulderlach bij de overige leden. En een vette knipoog naar Haïke. Want stiekem zijn haar collega-Zwammers ‘bèretrots’ op haar prestatie van vorige zomer. Want ze waren erbij, toen Haïke begin augustus 2021 na 51 kilometer zwemmen aankwam op het strand van Wissant in Noord-Frankrijk. 14 uur en 51 minuten eerder was ze vertrokken in Dover.

"Er was me vooraf op het hart gedrukt dat ik niemand van mijn supporters mocht aanraken. Anders was ik officieel op Frans grondgebied geweest en moest ik in quarantaine.”

Ze keken met ontroering toe, wanneer Haïke met opgeheven armen het strand op kwam gestapt en zwaaiden haar uitbundig uit toen ze amper vijf minuten later alweer vertrok richting Groot-Brittannië, met de boot die haar tijdens de tocht had begeleid. “Er was me vooraf op het hart gedrukt dat ik niemand van mijn supporters mocht aanraken. Anders was ik officieel op Frans grondgebied geweest en moest ik in quarantaine”, zegt Haïke. “Nu, sowieso is het niet de bedoeling dat je als Kanaalzwemmer lang blijft treuzelen op het strand. Je koelt veel te snel af.”

Op de boot werd Haïke opgevangen door haar drie volwassen kinderen en haar coach. “Er was, naast een kapitein, ook nog een observator aan boord die tijdens de hele tocht checkte of alles wel volgens de richtlijnen verliep. Zo mag je bijvoorbeeld niet zomaar stoppen met zwemmen of de boot aanraken.”

Haïke vertrok in Engeland bij zonsopgang. “Bij zonsondergang kwam ik aan in Frankrijk. De hele tijd zijn mijn kinderen en mijn coach me blijven aanmoedigen. Ze hadden een whiteboard mee waarop ze boodschappen schreven en berichtjes noteerden die vrienden hadden gestuurd. Het hielp om de verveling tegen te gaan, want dat was soms echt lastig.”

"De pijn van kwallenbeten gaf me even iets anders om aan te denken dan aan de koude. En ze waren lekker warm.”

Zelfs droedels en rekensommen tekenden ze op het bord. Alles om Haïkes gedachten even te verzetten. En om haar af te leiden van de koude. “Daarmee omgaan vond ik het moeilijkst”, zegt ze. Het deed haar zelfs twee kwallenbeten relativeren. “De pijn van die beten gaf me even iets anders om aan te denken. En ze waren lekker warm (glimlacht).”

Bijna 15 uur zwemmen, koude, kwallen, verveling … Dacht Haïke onderweg dan nooit aan opgeven? “Eigenlijk niet. Ik vond ook dat ik dat niet kon maken. Er was zo veel volk bij betrokken. Ik was op het nieuws geweest, er stonden vrienden op mij te wachten, op Facebook volgden een paar honderd mensen de updates die mijn zus online plaatste. Ik durfde gewoonweg niet stoppen (glimlacht).”

‘Shut up and swim!’

Ondertussen is Haïke niet meer de enige van de Zwammers die staat te bibberen. Babbelen in badpak bij 14 graden, het is zelfs voor doorwinterde zeezwemmers geen lachertje. “Noem ons trouwens geen zwemmers”, zegt Sofie. “Het is hier in deze tijd van het jaar verboden om te zwemmen, er zijn geen redders aanwezig.” Pootjebaden mag wel. “En tetteren ook, daarin zijn we de besten”, knipoogt Patricia. Een groepsnaam klonk zelden meer gepast.

Sofie haalt een thermos thee tevoorschijn. Patricia deelt tassen uit. “Kijk, die heeft ze zelfgemaakt. Onze namen staan erin en het glazuur heeft de kleur van de zee. Prachtig toch!”, stoeft Karen. En dan komt de aap uit de mouw. Of de verrassing uit de strandcabine. “Voor jou heb ik een aangepaste tas bij. Omdat je zo’n straffe prestatie hebt geleverd mag het wel wat groter.” Patricia duwt Haïke een zelfgemaakte bloempot in handen. ‘Voor onze Kanaalzwammer’ staat erop. Haïke is zichtbaar ontroerd.

"Tijdens het trainen, zei ik vaak tegen mezelf: als het niet lukt, dan is de weg ernaartoe ook de moeite geweest. Ik heb zo veel mooie mensen leren kennen.”

“Ik heb echte vriendschappen overgehouden aan dit avontuur”, zegt ze. “Dat zei ik ook vaak tegen mezelf toen ik aan het trainen was. Als het niet lukt, dan is de weg ernaartoe ook de moeite geweest. Ik heb zo veel mooie mensen leren kennen.” Het doet denken aan een quote die we bij menig Instagrammer zagen passeren: It’s not about the destination, it is about the journey. Een dooddoener die klopt. Of toch niet? “Ik moet toegeven dat ik allicht niet was gestopt na één keer proberen”, grinnikt Haïke. “Dan zou ik zeker later nog eens een poging hebben gedaan.”

De overtocht in cijfers:

Haïke zwom Het Kanaal over op 3 augustus 2021
Ze zwom van Dover naar Wissant, goed voor 51 kilometer (inclusief de afwijking door de sterke stroming op het einde)
Ze deed er 14 uur en 51 minuten over
De temperatuur van het zeewater bedroeg 17,4 graden
Ze moest verplicht 10 kilo bijkomen van haar trainer om de tocht fysiek aan te kunnen
Ze trainde 10 maanden
Ze wil het 0 keer opnieuw doen

Haïke is de eerste Belgische vrouw in dertig jaar die het Kanaal overzwom. “De laatste twee uren waren het moeilijkst. Na 13 uur kreeg ik mijn eindbestemming in zicht. Ik dacht dat ik er bijna was. Maar door de stroming dreef ik steeds verder af. Ik moest echt racen om vooruit te geraken. Mijn coach had gezegd dat ze het laatste stuk met me mee zou zwemmen. Ik verwachtte haar elk moment in het water, maar ze kwam maar niet. Toen heb ik me boos gemaakt en ben beginnen te roepen: ‘Hoe zit het?!’ Ik kon er maar niet bij dat ik nog altijd niet aan land was. ‘Shut up and swim!’, riep mijn coach terug. Dus dat deed ik.”

Chips eten omdat het moet

Er is deze zondagnamiddag weinig volk op het strand van Oostende. Het heeft de hele ochtend geregend en er staat een strakke wind. En wie er wel is - om hond of zichzelf uit te laten - heeft zich warm ingeduffeld. Het is dan ook een raar zicht, zo vier dames in badpak die zich opmaken voor een zwem – euh zwambeurt.

"Onze koudste zwambeurt was in water van 4 graden. Toen zijn we er amper 6 minuutjes ingebleven.”

Gelukkig kunnen ze rekenen op nog wat wollen warmte. “Mijn tante heeft speciaal voor ons mutsen gebreid”, glundert Sofie. “We dragen ze wanneer het koud is, want de meeste warmte verlies je via je hoofd.” “Ja, in de winter is een muts een must”, grapt Karen.

Giechelend en gibberend stappen de dames richting de waterlijn. “We zijn een bende veertigers en vijftigers met een mentale leeftijd van 12”, had Patricia net nog gezegd. Stilaan begrijpen we wat ze bedoelt. “We komen terug wanneer er eentje blauw wordt”, grappen ze. “Onze koudste zwambeurt was in water van 4 graden, toen zijn we er amper 6 minuutjes ingebleven”, zegt Sofie. “Vorig weekend gingen we nog een uurtje. Nu zal zoiets ook wel lukken. Je leert ook wel rekening houden met de signalen van je lichaam. Sowieso is dit iets dat je moet opbouwen. Nieuwelingen houden het nooit lang vol. Je kan best starten in de zomer en dan week na week wennen aan de koude.”

Hop, daar gaan ze. Eerst wat weifelend, al snel volle borst vooruit. Ze springen door de golven, laten zich stukjes meedrijven, Haïke zwemt zelfs een paar lengtes terwijl de andere drie zich zeemeermingewijs positioneren in de vloedlijn. Na exact 1 uur is het genoeg geweest. Snel terug naar de cabine.

Met onze regenjas tot boven dichtgeritst, blijven we het ons afvragen: waarom toch? Voor de Zwammers zijn de voordelen legio. Van zich volledig gereset voelen tot alles even achter zich kunnen laten. Of zoals Karen het zo mooi omschrijft. “In het koude water smelten je zorgen weg.”

"Ik ben speciaal 10 kilogram bijgekomen om mijn Kanaaloversteek fysiek aan te kunnen.”

Na het zwammen valt het opnieuw op: Haïke is diegene die het hardst rilt. “Dat is altijd zo geweest. Vroeger begon ik dan te panikeren. Dan dacht ik dat het mij daardoor nooit zou lukken om het Kanaal over te zwemmen. Ik ben tijdens mijn voorbereidingen zelfs naar een psycholoog gegaan om te leren omgaan met die koude. Ik ben ook speciaal 10 kilogram bijgekomen om het fysiek aan te kunnen. Langeafstandszwemmers hebben voldoende vet nodig. Omdat je onderweg veel energie verbruikt en omdat het voor een extra laag isolatie zorgt. Nu ben ik iemand die niet gemakkelijk bijkomt. Ik heb echt mijn best moeten doen om kilo’s te winnen. Wanneer mijn kinderen ’s avonds in de zetel chips zaten te eten, zei ik tegen mijn goesting: ‘Kom, geef mij ook nog maar een beetje’.”

Hakken door het ijs

Onderweg naar de cabine wordt Haïke tegengehouden door een voorbijganger. Of hij een foto mag nemen. Hij stelt zich voor als een mede-langeafstandzwemmer. En hij is vooral een groot fan, zo blijkt. Vol bewondering kijkt hij Haïke aan, al was ze Madonna die van een podium stapt. En dan volgt zijn eigen verhaal. Over hoe hij een trainingsschema had van 70 uur zwemmen per week, maar heeft moeten opgeven door een blessure. Dat het hem dus nog niet gelukt is om te doen wat zij heeft klaargespeeld. “Oh, zoveel uren zwemmen heb ik nooit gedaan”, antwoordt Haïke nuchter. “Daar heb ik geen tijd voor, ik werk voltijds.”

Weetjes voor wie zelf het Kanaal wil overzwemmen:

Iedereen moet zijn overtocht officieel aanvragen bij The Channel Swimming Association.
Er is een wachtlijst van zo’n drie jaar.
Haïke had geluk dat ze onverwacht vroeger kon meedoen omdat er door corona veel zwemmers hadden afgehaakt.
Eens toegelaten, krijg je een slotnummer toegewezen.
Je wordt verwacht om op vooraf bepaalde dagen aanwezig te zijn in Dover, zonder de zekerheid dat je effectief kan zwemmen.
Het hangt af van de weersomstandigheden of je kan vertrekken.
In Haïkes ‘slotperiode’ is één van de vier zwemmers aan de kant moeten blijven. Het weer was te slecht op de dag dat hij zou zwemmen.
Een Kanaalovertocht is pas geslaagd als de zwemmer zonder hulp volledig uit het water stapt en zijn handen in de lucht steekt.
Zelfs wat je zwemkledij betreft, zijn er regels voor Kanaalzwemmers. Zo mag je geen thermisch pak dragen of een badpak met mouwen of pijpen. Haïke zwom gewoon in het badpak dat ze vandaag ook draagt.
Sinds de start van de metingen in 1875 tot en met midden oktober 2021 zijn er 1.749 zwemmers solo het Kanaal overgezwommen.
Iedereen die Het Kanaal overzwemt mag zijn naam noteren op de muur van pub Les Fleurs in Dover (UK).

“Pas op, ik had ook een strak schema”, gaat Haïke voort nadat de man weer is vertrokken. “Er kwam veel bij kijken. Trainen op uithouding, zwemtechniek, kinesitherapie, … Op zaterdag ging ik trainen bij de ijsberen in Boom, op zondag hier en tijdens de week ging ik vaak nog een keer naar een vriendin die een zwemvijver had.” Eén keer was die dichtgevroren. “Ik heb daar toen op dat ijs staan kloppen om het kapot te krijgen. Mijn vriendin probeerde me tegen te houden. En ik maar zeggen: ‘Ik moet trainen, ik moet dat water in.’ Uiteindelijk ben ik er toch nog even ingesprongen. Maar niet te lang, het was veel te koud.”

Die verdomde koude, ze komt steeds terug in Haïkes verhaal. Al van het prille begin. “In 2018 nam ik in Dover deel aan een kamp voor mensen die het Kanaal wilden overzwemmen. Ik had dat idee in mijn hoofd gekregen en wilde eens testen of het iets voor mij was. Daar moesten we meteen uren het koude water in. Ik heb er toen zo hard gebibberd dat mijn buikspieren en heup geblesseerd raakten. Ik mocht achteraf een jaar lang niet sporten.”

"Door het zoute water kunnen je nieren tijdens het zwemmen overbelast geraken. Om er zeker van te zijn dat dat bij mij niet het geval was, moest ik telkens luidop ‘Pee!’ roepen wanneer ik plaste.”

Een mens zou denken dat het daarna wel genoeg was geweest met dat zotte plan. Haïke niet. Na het jaar rust, begon ze gewoon opnieuw. “In het begin wist ik totaal niet waarmee ik bezig was. Na lang zoeken, heb ik een goeie trainer gevonden die me heeft begeleid.” Van haar leerde Haïke alles. Ze stelde zwemschema’s op en liet Haïke de gekste dingen oefenen. Shakes drinken tijdens het zwemmen bijvoorbeeld, want stoppen om te eten tijdens zo’n Kanaalovertocht mag niet. Even ter plaatse trappelen tijdens het plassen evenmin.

“Je moet dat maar eens proberen, plassen terwijl je zwemt. Geloof me, dat is niet simpel. Het is bovendien heel belangrijk dat je voldoende plast onderweg. Door het zoute water kunnen je nieren overbelast geraken. Om er zeker van te zijn dat dat bij mij niet het geval was, moest ik telkens luidop ‘Pee!’ roepen wanneer ik plaste. Waarop iedereen op de boot begon te applaudisseren (lacht).”

Misselijk

“Het eerste wat ik zei tegen mijn kinderen toen ik op de boot stapte was: ‘Dit doe ik nooit meer. Houd me tegen als ik ooit zeg dat ik het nog eens wil proberen.” Vooral de dagen erna was het afzien. “Ik had echt hulp nodig bij het aankleden. Mijn tong en keel deden ook veel pijn, van het zoute water.”

“De dagen nadien had ik echt hulp nodig bij het aankleden. Mijn tong en keel deden ook veel pijn, van het zoute water.”

Al bij al heeft Haïkes lichaam de beproeving goed doorstaan. “Veel Kanaalzwemmers worden zeeziek. Ik heb daar maar heel even last van gehad. Ik heb weet van een andere zwemmer die 13 uur heeft overgegeven. Dat is onmenselijk. Je traint daar ook wel op. Net als op zwemmen in hoge golven. De week voor mijn overtocht heb ik nog twee keer zes uur gezwommen hier aan zee. Gewoon tussen de boeien, terwijl mijn dochter mij vanop het strand bevoorraadde. Dat was nog zoiets waar ik nooit bij had stilgestaan, dat ik ging moeten eten onderweg.”

Dat je als Kanaalzwemmer ook een beetje geluk moet hebben met hoe je lichaam reageert, relativeert Haïke nog. “Maar ook psychisch moet je sterk staan. Het mentale aspect is heel belangrijk bij Kanaalzwemmers.”

“Haïkes mentale kracht is enorm”, zo benadrukken de Zwammers. Geen wonder dat het haar is gelukt. Tegelijk vinden ze het nog steeds zot straf, zeker omdat Haïke een jaar voordien pas voor het eerst mee was komen zwammen in zee. “In het begin heb ik mijn Kanaalplannen verzwegen voor hen”, zegt Haïke. “Ik wilde niet raar overkomen.” De Zwammers lachen. “Best dat ze daar niks over heeft gezegd. We hadden haar zot verklaard.”

Laat je verder inspireren

image link

De zee zet straffe vrouwen aan tot nog straffere prestaties. Lees het inspirerende verhaal van surfster Sam Carton.